علم مزاج شناسی یعنی اخلاط را شناختن. بدن انسان از آب، آتش، هوا و خاک تشکیل شده است که باید متعادل باشند و اگر از تعادل خارج شوند انسان بیمار می شود.
آب (بلغم، سرد و تر): هر چیزی که با آب ملاقات کند آن را رطوبی و تر می کند. دو سوم کره زمین دریا و اقیانوس است. آب بزرگترین و مهمترین نقش را در بدن ایفا می کند. باعث فعالیت سلول های بدن و جذب مواد غذایی و دفع مضرات و سموم بدن می شود زیرا آنزیم های بدن در مایعات فعالیت می کنند و سوخت و سازشان را انجام می دهند. کمبود آب در بدن باعث می شود اندام ها به مرور تحلیل رفته و از بین بروند.
آتش (صفرا، گرم و خشک): سوزان وحرارت زاست. رطوبت را از بین می برد، پس گرم و خشک است.
هوا (دم، گرم و تر): هم هیدروژن و هم اکسیژن در آن پخش است و هم نور خورشید به آن دما و گرمایش می دهد پس گرم و تر است.
خاک (سودا، سرد و خشک): سریع حرارت و گرما را به خود می گیرد زود هم از دست می دهد. در خاک رطوبت خوب وجود ندارد، برای همین است که گلدان را باید مدام آب داد، خیلی سریع سرد و خشک می شود. انسان وجودش از خاک است، اگر سلامت باشد سرما و گرما را خوب می پذیرد لذا سرد و خشک است. اکثریت خشکی های زمین را خاک تشکیل می دهد، لذا اطبای قدیم و سنتی می گویند همچنان که جهان از عناصر اربعه تشکیل شده جسم انسان هم مخلوطی از این عناصر است که با هم موجب سوخت و ساز بدن می شود. قدیمی ها معتقدند که در آفرینش اجسام عنصر خالصی پیدا نمی شود و تمام آنچه هست مخلوط یا ممزوجی از عناصرند که به نسبت های مختلف وجود دارند. همین خواص مختلف است که در ترکیب اجسام اختلاف ایجاد می نماید. اندازه، حجم، وزن، قد و همه اختلاف هایی که در عالم خلقت دیده می شود مربوط به کم یا زیادی این عناصر سازنده بدن است.