در این عالم هر چیزی مزاجی دارد
این نکته قابل توجه است که هر چیزی در این عالم هستی دارای مزاج است. حیوانات، گیاهان، فصول، سنین ، اعضای بدن و ...
1- حیوانات: هر موجود بسته به نوع فعالیت و خلقتش دارای مزاج خاص خود است. مثلا گرگ مزاج گرم و خشک دارد و عنصر آتش در آن برتری دارد.
2- گیاهان: در گیاهان وجود عناصر چهارگانه ارکان را با خوردن یا لمس آنها به وضوح می بینیم.
گیاهانی را که خوردن و حتی لمس آنها موجب گرمی و تشنگی فوری شده و یا حتی با تکرار در آنها در بدن ایجاد خارش و سوزش می شوند گرم و خشک می گوییم.
گیاهانی را که خوردن آنها موجب ایجاد گرمی می شوند گیاهان گرم و تر می گوییم.
گیاهانی را که موجب رفع حرارت بدن شده و رفع تشنگی می کنند, سرد و تر می نامیم.
گیاهانی را که از گرمی بدن می کاهند اما تشنگی را برطرف نمی کنند و با تکرار آنها در بدن ایجاد خشکی و لاغری می شوند، سرد و خشک می گوییم.
همین جا یک نکته مهم لازم است ذکر شود:
در مجموع عناصر گرم و خشک را صفرازا، گرم و تر را مولد خون، سرد و خشک را سودازا و سرد تر را بلغم زا نامگذاری می کنیم.
3- فصول:
بهار: گرم و تر
تابستان: گرم و خشک
پاییز: سرد و خشک
زمستان: سرد و تر
4- ساعات شبانه روز:
صبح: گرم وتر
ظهر: گرم و خشک
عصر: سرد و خشک
شب: سرد و تر
5- سن ها:
مرحله رشد و نمو (از تولد تا 30 سالگی): گرم و تر
مرحله جوانی (30 تا 35 سالگی): گرم و خشک
مرحله میانسالی یا کهولت (35 سالگی تا 60 سالگی): سرد و خشک
مرحله پیری (بعد از 60 سالگی): سرد و تر
6- مزه ها:
شیرینی: گرم و تر
تلخی و شوری و تندی: گرم و خشک
ترشی: سرد و خشک
بی مزه و گس: سرد و تر
7- اعضای بدن: هر عضوی در بدن یک مزاج مخصوص به خود دارد، مثلا مغز سرد و تر، استخوان و مو سرد و خشک، چربی سرد و تر، قلب گرم و خشک و ریه گرم و تر می باشند.
8- جنسیت ها: جنس مذکر نسبت به جنس مونث گرمتر است.
9- مکان ها:
مناطق کوهستانی: سرد و خشک
مناطق بیابانی: گرم و خشک
مناطق کنار دریا: سرد و تر
مناطق جنگلی: گرم و تر
منبع: مزاج شناسی و نسخه های استاد خیر اندیش